Gallapi mbetet zona më e izoluar në vend

Publikuar: E hënë, më 05 korrik 2010
http://kohaditore.com/index.php?cid=1,8,27141

Kamenicë, 5 korrik – Gallapi mbetet treva më e izoluar dhe më e pazhvilluar në rajon, edhe përkundër investimeve në infrastrukturë rrugore. Gallapi që përfshinë 24 fshatra është zonë kufitare me Serbinë, që nga Karaçeva e Epërme e deri në Hajkobillë, kufiri shtrihet midis lokaliteteve të banuara me shqiptarë.Islam Velia, kryetar i Asociacionit për zhvillimin e Gallapit, ka thënë se ndërtimi i rrugëve në fshatrat e Gallapit përgjatë kufirit, pos çëshjtjes ekzistenciale, do t`i shërbenin edhe sigurisë së tyre, kurse më vonë, kur të krijohen zona të lira ndërkufitare, do të kenë rol të rëndësishëm edhe në zhvillimin ekonomik.Velia thotë se banorët, familjet e zonave kufitare duhet të kenë një trajtim të veçantë, që ata të mund të jetojnë atje. Këtë më së miri e dëshmojnë 5 familje në Shahiq të Kamenicës, por edhe në Sfircë, Zajçec, Gmicë, magurë, Poliçkë, Lisockë, Kremenatë, ku edhe pse numri i banorëve është pakësuar, aty jetohet. Në vitet e fundit në Gallap janë ngritur rreth 20 ferma lopësh, ose mesatarisht rreth 2 ferma për fshat, kryesisht rreth rrugëve të asfaltuara, si në Gmicë, Tygjec, Hajkobillë…Sipas Veliajt, infrastruktura rrugore do të krijojë mundësinë e rikthimit të traditës së kultivimit të blegtorisë që kishte treva. Ai ka rikujtuar se në vitet `70-ta të shekullit të shkuar, për çdo vit nga kjo trevë grumbulloheshin për ekspot mbi 150 mijë qengja, që do të thotë se kishte midis 150-200 mijë kokë dele, dhe kishte rreth 400 mijë bagëti – lopë, dele, dhi, buallica, kuaj etj. Kjo zonë, sipas Veliut, ofron mundësitë e një zhvillimi blegtoral me dobi të shumfishtë për familjet dhe për vendin, sepse do të shtonin sasinë dhe cilësinë e produkteve vendore bujqësore dhe blegtorale.Ndërkaq, Shaip Surdulli, kryetar i Komunës së Kamenicës, ka thënë se është i gatshëm të mbështes zhvillimin e turizmit dhe të bujqësisë e blegtorisë në zonën malore të Kamenicës, qoftë me rrugë apo lehtësira tjera për blegtorët. Ai ka thënë se do të hapen trasetë e disa rrugëve në disa nga fshatrat e zonës kufitare, që banorët të qarkullojnë pa vështirësi dhe të mbesin atje, në tokat e tyre. Mirëpo, ka shtuar Surdulli, mundësitë e kufizuara buxhetore të Komunës nuk na lejojnë që t`i hyjmë ndonjë projekti më të madh. „Do ta mbështesim zonën me mundësitë buxhetore që kemi, por nuk do të kursehemi aty ku mundemi, qoftë me dokumentacion, qoftë me lehtësira në pajisje, farë apo forma të tjera të ndihmës për ata që punojnë dhe krijojnë ndonjë ndërmarrje apo fermë ku mund të punësohen njerëzit", ka thënë Surdulli. Në këto vite janë asfaltuar 80 kilometra rrugë, duke llogaritur këtu edhe 10 kilometra të papërfunduara në rrugët Prapashticë – Hajkobillë dhe Prapashticë – Krilevë, ndërsa qarkullimin e banorëve dhe shkurtimin e udhëtimit deri në zonat urbane e ka lehtësuar ndërtimi i rrugës Prishtinë – Kamenicë, nëpër Zajçec e Tygjec dhe tjetra nëpër Krilevë. Në këtë zonë kanë mbetur ende rrugë të paasfaltuara, në gjatësi rreth 116 kilometra, sipas një projekti që ka bërë shoqata Gallapi. Megjithë ndërtimin e rrugëve, kjo zonë mbetet treva më e izoluar, edhe pse ka dalë nga harresa, por banorët presin më shumë mbështetje nga pushteti qendror dhe ato komunale që të mund ta vazhdojnë dhe ndërtojnë jetën e tyre në pronat dhe vendbanimet e tyre.

Gallapi, një thesar i pazbuluar i trashëgimisë kulturore

Publikuar: E enjte, më 29 prill 2010 Koha Ditore
http://www.koha.net/index.php?cid=1,9,19762

Prishtinë, 29 prill – Punimet në të cilat 35 autorë kanë trajtuar nga aspekte të ndryshme këtë trevë të Kosovës, janë bërë bashkë në përmbledhjen "Gallapi gjatë rrjedhave të historisë". Libri u promovua mesditën e së mërkurës në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës, ndërkaq për t’i bërë bashkë këto punime është përkujdesur asociacioni për zhvillimin e Gallapit "Galibri". Kumtesat kanë qenë pjesë e simpoziumit me të njëjtin titull, të mbajtur vitin kaluar. "Shpresojmë që ky libër dhe botimet e tjera që do të pasojnë, Gallapin do ta fusin në rrjedhat e trajtimit të gjithëmbarshëm e me kompetencë në zhvillimet integruese shkencore, kulturore, arsimore e ekonomike të Kosovës", ka thënë Islam Velija, kryetar i asociacionit "Galibri". Studiuesi Izber Hoti, i cili në këtë botim prezantohet me referatin "Gallapi më 1877 – 1981 sipas një kronike të kohës", ka bërë thirrje që kësaj treve t’i kushtohet më shumë rëndësi. Njëri nga redaktorët e këtij botimi, njëherësh drejtor i Institutit Albanologjik të Prishtinës e ka quajtur këtë botim vetëm një nismë në të cilën mund të bashkohen edhe më shumë mendje për më shumë punë e rezultate shkencore. Vlerësim të ngjashëm për librin ka dhënë edhe redaktori tjetër i "Gallapi gjatë rrjedhave të kohës", Ymer Rusinovci. Ndërkaq Munish Hyseni, po ashtu redaktor i këtij libri, ka thënë se kumtesat e studiuesve të fushave të ndryshme për herë të parë, në mënyrë të organizuar, bëhen përpjekje që nëpërmjet fakteve, analizave dhe gjykimeve të trajtohen me kompetencë shumë tema e aspekte nga degë të ndryshme të dijes, si nga historia, gjeografia, etimologjia, arkeologjia, gjuhësia, etnologjia e letërsia.

Është promovuar libri “Gallapi gjatë rrjedhave të historisë”

Prishtinë, 28.04.2010 17:26 http://www.knninfo.com/?page=1,9,3257

Me vargjet e poezisë "Kosova e vogël, Gallapi i madh" të autorit Nehat Hoxha të recituara nga aktori Shpëtim Kastrati në ambientet e Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës është promovuar sot libri "Gallapi gjatë rrjedhave të historisë" i botuar nga Asociacioni për Zhvillimin e Gallapit "Galabri".Kryetari i asociacionit "Galabri", Islam Velija, me këtë rast tha se," libri është konceptuar si një qasje shumë disiplinare, ku trajtohen probleme për një hapësirë të përcaktuar por me një shtrirje kohore nga antikiteti e deri në kohët moderne përkatësisht në ditët tona. Gama e trajtesave është mjaft e gjerë dhe përfshin disiplina nga historia, gjuhësia, arkeologjia, letërsia popullore, muzikologjia, etnologjia, gjeologjia,bujqësia etj".Drejtori i Institutit Albanologjik të Kosovës Hysen Matoshi tha se, "me këtë libër nuk është synuar që të jepen përgjigje në të gjitha çështjet që i përkasin të kaluarës, të tashmes dhe të ardhmes së kësaj krahine. Llojllojshmëria e temave të rrahura nga shkencëtarët tanë nuk është e tillë që të mund ta shterojë llojshmërinë e dimensioneve të jetës dhe të çështjeve preokupuese të Gallapit e të gallapianëve".Ndërsa një nga redaktorët e këtij libri Munish Hyseni tha se, "për herë të parë në mënyrë të organizuar bëhen përpjekje që nëpërmjet fakteve, analizave, gjykimeve pse jo edhe mesazheve për këtë regjion të Kosovës, mjaft kompleks, të trajtohen me kompetencë shumë tema e aspekte nga degë të ndryshme të dijes si nga historia, gjeografia, etimologjia, letërsia etj".Pjesa më e madhe e kontributeve shkencore të këtij botim, janë kumtesa të lexuara në simpoziumin shkencor Gallapi gjatë rrjedhave të historisë, të mbajtur më 13 dhjetor 2008 në Institutin Albanologjik dhe tryeza shkencore me temë "Zhvillimi rural, sektor i rëndësishëm i ekonomisë së Gallapit të mbajtur më 19 mars 2009.Librin "Gallapi gjatë rrjedhave të historisë", pos revistës "Gallapi" do ta shoqërojnë edhe këto botime: "Dhuna njëqind-vjeçare serbe në trevën e Gallapit", "Toponimia e Gallapit", "Leksioni i krijuesve, doktorëve dhe magjistrave të Gallapit", "Strategjia Zhvillimore e Gallapit". /S. Krasniqi